Czym są napoje energetyczne? Jak działają na organizm dzieci i młodzieży? Odpowiadając na te pytania przeprowadzono w naszej szkole zajęcia dotyczące wpływu napojów energetycznych na organizm człowieka.
Napoje energetyczne przeznaczone są wyłącznie dla osób dorosłych i nie powinny być spożywane przez dzieci i młodzież, ponieważ zawierają składniki, które przyjmowane w dużych ilościach, zwłaszcza przez osoby o małej masie ciała (jak dzieci), mogą doprowadzić do przekroczenia dawek, przy których obserwuje się efekty toksyczne.
1. SKŁAD NAPOJÓW ENERGETYCZNYCH
Codziennie większość z nas sięga po napoje energetyczne, jednak mało kto pamięta, że nie są one obojętne dla naszego zdrowia. Skład większości z nich budzi wiele zastrzeżeń, a ilość barwników, słodzików i sztucznych dodatków przeraża. Napoje energetyczne są przeznaczone do użytku w wyjątkowych sytuacjach, jednak coraz częściej sięga po nie przeciętny człowiek. Co kryje się w ich składzie? Warto jednak zwrócić uwagę, że tego rodzaju napój to bomba cukrowo – kofeinowa mająca niebagatelny wpływ na nasz organizm. Czy mimo wszystko warto jednak sięgać po tego typu produkty?
2. DZIAŁANIE NAPOJÓW ENERGETYCZNYCH NA ORGANIZM CZŁOWIEKA.
Napoje energetyczne mają bardzo proste przeznaczenie – dodać energie. Są one produktami stworzonymi głównie na potrzeby sportowców i osób aktywnych fizycznie, które faktycznie potrzebują doładowania energii w postaci węglowodanów oraz pobudzenia układu neurologicznego do intensywnej pracy. Z założenia działanie ma być chwilowe, ale szybkie i intensywne tak, aby móc błyskawicznie poczuć reakcję organizmu. Ogromne ilości cukrów prostych, kofeina czy minimalne dawki guarany lub tauryny mają sprawić, że przemęczenie, znużenie oraz brak koncentracji nagle zniknął. W rzeczywistości jest zupełnie inaczej, a sam mechanizm napojów energetycznych jest mało skomplikowany i działa trochę jak efekt placebo. Napoje energetyczne znane są już od ponad kilkunastu lat i do tej pory powstały różne ich rodzaje i odpowiedniki. Najczęściej są spożywane przez osoby, które mają siedzący tryb życia, ale potrzebują długotrwałego wysiłku psychicznego jak np. studenci, uczniowie lub pracownicy biurowi. Inni wymagają od nich natychmiastowego pobudzenia organizmu do wysiłku fizycznego jak sportowcy i amatorzy sportów. Ostatnią grupą są ludzie, którzy po prostu lubią ich smak. Oni właśnie są najbardziej narażeni na niepożądane skutki uboczne tych produktów, gdyż zwykle spożywają ich najwięcej i bardzo często w krótkich okresach czasu. Pamiętać należy, że tzw. „energetyki” przeznaczone są do użytku w wyjątkowych sytuacjach, wymagających wzmożonych dostaw substancji stymulujących i cukru. Nie powinny zastępować innych napojów w celu nawodnienia organizmu. W szczególności powinny na nie uważać dzieci oraz kobiety w ciąży ze względu na niezbadany dotąd sposób oddziaływania tak dużej ilości kofeiny na ich organizmy. Unikać napojów energetycznych powinny również osoby z nadwagą, chore na cukrzyce czy posiadające kłopoty z ciśnieniem tętniczym. trening
3.WPŁYW NAPOJÓW ENERGETYCZNYCH NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
Wpływ napojów energetycznych na zdrowie, jak każdego innego produktu na świecie może być zarówno pozytywny jak i negatywny. Wśród pozytywnych właściwości można wymienić: pobudzenie organizmu – naturalne działanie kofeiny, podstawowej substancji większości energetyków oraz cukru sprawia, że organizm zostaje pobudzony do działania i polepszona zostaje koncentracja. Efekt ten utrzymuje się chwilowo. zastrzyk energii – wspomniany wcześniej cukier oraz dodatki tauryny, guarany czy kofeiny zauważalnie dodają energii i stymulują układ nerwowy oraz receptory odpowiedzialne za dobry nastrój. zawartość witamin – większość napojów energetycznych zawiera witaminy głównie z grupy B poprawiających koncentrację oraz wzmacniające układ nerwowy, jednak nie są to ilości mogące uzupełnić ich niedobór. Przy wzmożonym wysiłku fizycznym i psychicznym organizm wykorzysta witaminy dostarczone w formie napoju i nie będzie zubażał zapasów organizmu, co jest dużym plusem. Często dodawane są także: witamina C, kwas foliowy, kolagen, niacyna, l – karnityna i inne. łatwość w użytkowaniu i spożyciu – bezapelacyjnym pozytywem napojów energetycznych jest ich dostępność i niska cena. Nie zawsze mamy czas i możliwość wypić kawę i zjeść bułkę czy posiłek pełen węglowodanów, a napoje dostępne są praktycznie wszędzie. Wśród negatywnych oddziaływań można wymienić: skutki uboczne – szybko otrzymany zastrzyk energii równie szybko zostaje wykorzystany, często zbierając ze sobą żniwa w postaci nadwyrężenia naszych naturalnych zasobów energetycznych. Po spożyciu napoju energetycznego może pojawiać się uczucie osłabienia, senność, znużenie czy apatia albo nawet rozdrażnienie i pogorszenie koncentracji. sztuczne dodatki – błękit brylanowy, karagen, benzoesan sodu stosowane są w celu zbalansowania smaku i lepszej konserwacji napoju, jednak nie są obojętne dla zdrowia. Mogą podrażniać żołądek, powodować mdłości, a spożywane regularnie prowadzić do rozwoju niektórych chorób, takich jak wrzody żołądka, podrażnienie jelit czy niestrawność. ogromna ilość cukru – puszka napoju energetycznego (250ml) zawiera zwykle ok. 30 – 45g cukru. Jest to mniej więcej ¾ zapotrzebowania dorosłej osoby na cukier. Ma to ogromne znaczenie w przypadku osób chorujących na cukrzycę, choroby metaboliczne, otyłość lub mające skłonność do nadwagi. Cukier w energetykach nie spożytkowany podczas aktywności fizycznej odłoży się w organizmie w postaci tłuszczu. Uszkodzenie szkliwa – wszystkie gazowane napoje z dodatkami barwników, konserwantów i regulatorów kwasowości są szkodliwe dla naszych zębów i dziąseł. Każdy organizm reaguje inaczej na napoje energetyczne, jednak w tym przypadku radzę ograniczać ich ilość niż spożywać w nadmiarze. Nie należy pod żadnym pozorem traktować napojów energetycznych jako swego rodzaju nawodnienia, ponieważ wywołują skutek zupełnie odwrotny.
Dowiedziono również, że napoje o wysokiej zawartości kofeiny spożywane przez dzieci i młodzież mogą prowadzić do zaburzeń w rozwoju układu nerwowego.
Zdaniem naukowców, napoje energetyzujące zagrażają nie tylko zdrowiu, ale życiu. Już jedna puszka jest w stanie doprowadzić do zawału serca, co tyczy się zarówno starszych, jak i całkiem młodych osób.
Nawet osoby cieszące się pełnym zdrowiem nie powinny spożywać takich napojów zbyt często.
Napoje tego typu nie powinny być spożywane m.in. przez dzieci, młodzież, kobiety w ciąży, osoby cierpiące na schorzenia serca, układu nerwowego, migreny czy nadczynność tarczycy.
Przedawkowanie napoju energetyzującego może prowadzić do wielu poważnych dla zdrowia skutków, na przykład:
- zaburzeń pracy serca,
- skoku ciśnienia tętniczego,
- zawrotów głowy,
- odwodnienia organizmu,
- zawału serca,
- wymiotów,
- drgawek,
- halucynacji,
- stanów lękowych,
- bezsenności,
- obrzęku języka,
- problemów z oddychaniem,
- utraty przytomności.
